Trwa renowacja obrazu Matki Bożej Śnieżnej. Konserwacji obrazu podjęła się Pracownia Konserwatorska Muzeum Archidiecezjalnego im. Księdza Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie.
Pełną konserwację techniczną i estetyczną obrazu Matki Bożej Śnieżnej z ołtarza głównego pw. Matki Bożej Śnieżnej w Tokarni ze środków Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie na rok 2016 dofinansowuje Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Według opinii Konserwatora Dzieł Sztuki Muzeum Archidiecezjalnego Kardynała Karola Wojtyły w Krakowie stan obrazu wymaga renowacji. Według wstępnej analizy, powierzchnia obrazu pokryta jest warstwą powierzchownych zabródzeń zarówno od strony lica, jak i odwrocia.
Lico malowidła pokryte jest widoczną warstwą pożółkłego i pociemniałego werniksu. Obraz sprawia wrażenie całkowicie przemalowanego po formie. Na całej powierzchni lica obrazu widoczna jest gęsta siatka krakelurów. Spękania warstwy malowidła i zaprawy mają formę łuseczek o podniesionych brzegach.
Powierzchnia obrazu jest silnie pofalowana, miejscowo zdeformowana za skutek przecięcia malowidła, bądź wadliwego naciągnięcia obrazu, szczególnie wyraźnie wzdłuż dolnej krawędzi. Na licu widoczne wyraźnie ślady odciśniętych krosien.
Pojęte zostały więc rozmowy z Małopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w sprawie programu prac konserwatorskich.
Opracowano także program prac konserwatorskich do obrazu „Matka Boska z Dzieciątkiem” – „Śnieżna” XVII w. z kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Śnieżnej w Tokarni.
Prace konserwatorskie o charakterze technicznym przewidują usunięcie wadliwych nawarstwień z poprzednich renowacji (ostatnia miała miejsce ponad 50 lat temu!), uzupełnienie ubytków płótna (często wota były przybijane do obrazu gwoźdźmi), oraz zabezpieczenie malowidła odpowiednim werniksem.
Głównym więc założeniem przeprowadzanych prac konserwatorskich będzie przywrócenie obiektowi walorów estetyczno-plastycznych najbardziej zbliżonych do pierwotnych, oraz właściwości technicznych gwarantujących dalsze zachowanie obiektu w dobrym stanie.
W ramach prac o charakterze technicznym przewiduje się: usunięcie wadliwych nawarstwień z poprzednich renowacji, uzupełnienie ubytków płótna, wzmocnienie podobrazia poprzez dublaż, uzupełnienie ubytków zaprawy, wymiana krosna na nowe fazowane klinami.
W ramach prac o charakterze estetyczno-plastycznym proponuje się: odczyszczenie obrazu z powierzchniowych zabrudzeń od strony lica i odwrocia, usunięcie pociemniałego werniksu, usunięcie pociemniałych retuszy i przemalowań, uzupełnienie ubytków warstwy malarskiej, zabezpieczenie malowidła odpowiednim werniksem, zabezpieczenie powierzchni złoceń.
Na marginesie…
Pierwsza renowacja miała miejsce w latach 1906-1907. W ramach prac z obrazu usunięto z lica jedwabną sukienkę, obraz odczyszczono, usunięto werniks, uzupełniono wartstwę malarską i podłożono nowy werniks, wykonano złocienia nimbów, lamówek na szatach i kuli.
Następną renowację przeprowadzono 1960 r. W ramach tych prac konserwatorskich zmocniono podłoże, oczyszczono z brudu i przemalowań, wykonano punktowanie i położono nowy werniks.
Ciekawostka:
Jedna z pierwszych koronacji – obrazu Matki Bożej Śnieżnej, Salus Populi Romani – w bazylice Santa Maria Maggiore w Rzymie miała miejsce już w 1527 r. Dokonał jej papież Klemens VII.