PODARUJ NADZIEJĘ

Populacja kraju zwiększyła się od czasu odzyskania niepodległości niemal 5-krotnie. W 1960 RŚA liczyła 1 232 000 mieszkańców, a w 2017 ponad 5,6 mln. Na ludność kraju składa się ponad 80 grup etnicznych. Każda z nich posługuje się własnym językiem. Do największych grup etnicznych należą: Banda, Gbaja, Sango, Ngbandi (w tym Yakoma), Manja, Fulani i Ngbaka.

Nową konstytucję Republiki Środkowej Afryki (RŚA) zatwierdzono w referendum 13 grudnia 2015 r. i ogłoszono 30 marca 2016 r. Oznacza ona koniec przemian politycznych, które nastąpiły po kryzysie z marca 2013 r., kiedy rebelianci z koalicji Seleka przejęli stolicę i objęli władzę w kraju. Konstytucja zastąpiła kartę przejściową, obowiązującą od lipca 2013 r. Preambuła nowej konstytucji uznaje religijną i kulturową różnorodność narodu środkowoafrykańskiego. Artykuł 8. gwarantuje „wolność sumienia, zgromadzeń, swobodnego praktykowania wiary” oraz zabrania „wszelkich form religijnego fundamentalizmu i nietolerancji”. Artykuł 18. głosi świecki charakter państwa. Umowę ramową ze Stolicą Apostolską, będącą odpowiednikiem konkordatu, rząd RŚA podpisał 6 września 2016 r.

Grupy wyznaniowe, z wyjątkiem wyznawców religii tradycyjnych, podlegają obowiązkowi rejestracji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Bezpieczeństwa Publicznego. Można spotkać się z odmową rejestracji, jeśli grupa zostanie uznana za zagrożenie dla moralności publicznej i/lub spokoju społecznego. Procedura jest bezpłatna i zapewnia oficjalne zatwierdzenie wyznania oraz płynące z tego korzyści, w tym ulgi podatkowe. Nie ma kar dla grup, które się nie zarejestrują. Zezwolenia na pobyt dla ekspatriantów pracujących z organizacjami religijnymi można odnowić bez większego wysiłku. W ciągu ostatnich kilku lat do RŚA napływały nowe grupy religijne, zwłaszcza Kościoły zielonoświątkowe, które bez przeszkód odprawiały nabożeństwa. W niektórych przypadkach udostępniano oficjalne budynki rządowe, jak Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Bangi, do publicznych ceremonii religijnych. Nauka religii nie jest obowiązkowa, ale w większości szkół jest dostępna. Kościół katolicki posiada sieć szkół we wszystkich dziewięciu diecezjach w kraju. Koordynuje je Stowarzyszenie Szkół Katolickich w Republice Środkowej Afryki – Écoles Catholiques Associées en Centrafrique (ÉCAC), zgodnie z protokołem ustaleń podpisanych z Ministerstwem Edukacji. Cudzoziemcy pracujący w ÉCAC otrzymują bezpłatne pozwolenie na pobyt. Państwowy Uniwersytet w Bangi ma przy swoim kampusie duszpasterstwo katolickie, prowadzone przez jezuitów, oferujące szeroki zakres działań duszpasterskich i kulturalnych. Główne święta chrześcijańskie – Wielki Piątek, Wielkanoc, Wniebowstąpienie, Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny, Wszystkich Świętych i Boże Narodzenie – to święta państwowe. Od 2017 roku główne święta muzułmańskie – Eid al-Fitr i Eid al-Kebir – również są świętami państwowymi.

Na początku 2016 r., po kilku miesiącach pokoju, kraj ponownie pogrążył się w konfliktach na tle wyznaniowym, rozpoczętych w 2012 r. Biuro ONZ ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej oszacowało liczbę przesiedleńców wewnętrznych: na 7 stycznia 2018 r. to 630 000 osób, a kolejne 545 000 uchodźców zliczono w sąsiednich krajach. To najwyższe liczby od początku kryzysu. Jednak to nie jedyna rana RŚA. Choć edukacja w Republice Środkowoafrykańskiej jest darmowa, a obowiązek szkolny obejmuje dzieci w wieku 6–14 lat, to jednak poważnym problemem jest wysoce rozpowszechniona praca dzieci. Według UNICEF 63,5% dzieci w wieku od 5 do 14 lat musi pracować. Zjawisko jest szczególnie widoczne w regionach wiejskich. Dzieci pracują w rolnictwie, górnictwie diamentów, jako pomoc domowa, przy hodowli bydła, a także przy utrzymaniu dróg. Są również zmuszane do pracy w kopalniach uranu, gdzie przyjmują śmiertelne dawki napromieniowania. Kolejnym problemem jest analfabetyzm. Wśród mężczyzn w wieku 15–24 lat wskaźnik alfabetyzacji wynosi 72,3%, a wśród kobiet w tym samym przedziale wiekowym 59,1%. Wśród dorosłych ponad połowa nie umie czytać ani pisać. Dodatkowo szacunki ONZ mówią, że około 11% populacji w wieku od 15 do 49 lat jest nosicielem wirusa HIV.

RŚA to jeden z najbiedniejszych i najmniej bezpiecznych krajów na świecie. W ostatnim czasie doszło do wielu aktów dyskryminacji i brutalnych ataków, w tym zabójstw odwetowych między różnymi społecznościami. W Bangi przemoc udaje się opanować stosunkowo szybko, poza stolicą jest to niemożliwe. Przywrócenie pokoju zależy od szybkości interwencji podejmowanych przez misję ONZ (MINUSCA) i stopnia pośrednictwa Kościoła katolickiego. Dlatego władze Kościoła wzywały do zaprzestania przemocy na tle religijnym. W odpowiedzi na napaść z 4 października 2016 r. kardynał Dieudonné Nzapalainga, arcybiskup Bangi, 12 października poprowadził pokojowy marsz, wiodący z Trzeciej Dzielnicy do PK5 i z powrotem. Spotkał się z członkami grup zbrojnych, w tym Abdoulem Dandą, który przekazał mu mężczyznę przetrzymywanego przez dwa tygodnie jako zakładnika. Akcje milicyjne często powodują odwet między grupami religijnymi, a ofiarami niejednokrotnie padają chrześcijanie. Podjęto jednocześnie niezwykłe inicjatywy, mające na celu poprawę stosunków między wspólnotami chrześcijańskimi i muzułmańskimi. Po tym, jak 11 lutego 2016 r. lokalni liderzy z PK5 i Boeinga podpisali pakt o nieagresji, muzułmanie zyskali dostęp do korzystania ze swojego cmentarza w Boeingu, znajdującego się pięć kilometrów od PK5.

Wobec braku dialogu międzywyznaniowego w kraju dochodziło do szeregu kradzieży, uprowadzeń i zniszczeń materialnych. W piątek, 22 września 2017 r., około godziny 16:00, bojówki Antybalaka przybyły, aby ukraść kozy w wiosce Caf-Bangui, zabijając przy tym 40 osób. Dzień później oddziały Seleka zaatakowały wioskę Mbingo, 10 kilometrów od Kembé. Kościoły katolicki i ewangelicki w Kembé chroniły wielu przesiedleńców z Caf-Bangui, których milicja zmusiła do opuszczenia kościelnych murów. 10 października Kembé zostało ostrzelane. W walkach, które rozpoczęły się o 4:00 rano i trwały do południa, zginęło 150 osób. Księża ubolewali nad faktem, że wielu katolików oraz kilku radnych parafialnych i katechetów dołączyło do Antybalaki i zwróciło się przeciwko nim. Ostatecznie opuścili Kembé, aby ratować życie. Episkopat RŚA konsekwentnie zaprzeczał, że konflikty w kraju miały charakter religijny, bowiem należy wskazać, iż w około 80 procentach na terenie kraju działają różne ugrupowania zbrojne, gdzie konflikt wciąż narasta.

Republika Środkowoafrykańska potrzebuje przede wszystkim wewnętrznego pokoju, dzięki któremu można zbudować lepszy kraj. Nasi bracia i siostry z RŚA potrzebują naszego wsparcia duchowego i materialnego. Dlatego – podarujmy im nadzieję!