„Jeśli mówimy, że nie zgrzeszyliśmy, czynimy Go kłamcą i nie ma w nas Jego nauki. Jeżeli wyznajemy nasze grzechy, Bóg jako wierny i sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej nieprawości”
1 J 1, 10.9
W sakramencie pokuty Bóg przebacza grzechy popełnione po chrzcie świętym.
Sakrament ten nazywany jest także:
- sakramentem nawrócenia;
- spowiedzią świętą;
- sakramentem pojednania.
Sakrament pokuty ustanowił Pan Jezus w dniu zmartwychwstania, gdy stanął wśród Apostołów w Wieczerniku, tchnął na nich i powiedział: „Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J 20, 19-23).
Warunki dobrej spowiedzi:
- Rachunek sumienia – przypomnienie sobie wszystkich grzechów od ostatniej, dobrze odprawionej spowiedzi.
- Żal za grzechy (skrucha) – boleść duszy z powodu zranienia Boga. Bóg bez żalu nie odpuszcza żadnego grzechu. Jest najważniejszym warunkiem spowiedzi. Jeżeli źródłem żalu jest miłość do Boga, wtedy żal jest „doskonałym”; jeśli opiera się na innych motywach, wtedy nazywamy go „niedoskonałym”.
- Postanowienie poprawy – postanowienie unikania wszystkich grzechów, zwłaszcza ciężkich oraz sposobności do grzechu. Postanowienie to naprawy wyrządzonego zła.
- Szczera spowiedź – wyznanie wszystkich zapamiętanych od ostatniej spowiedzi grzechów przed kapłanem, (Boga nigdy nie okłamię) w celu uzyskania rozgrzeszenia.
- Zadośćuczynienie – wypełnienie zadanej przez kapłana pokuty i naprawienie wszystkich szkód (w miarę możliwości) wyrządzonych przez grzech.
Grzech ciężki popełniamy wtedy gdy czyn jest:
- świadomy;
- dobrowolny;
- poważny przedmiot (materia).
Gdy brakuje jednego z warunków grzechu ciężkiego to grzech jest lekki.
Skutki duchowe sakramentu pokuty:
- pojednanie z Bogiem, przez które penitent odzyskał łaskę Bożą;
- pojednanie z Kościołem;
- darowanie kary wiecznej, związanej z grzechami śmiertelnymi;
- darowanie, przynajmniej częściowe, kar doczesnych, będących skutkiem grzechów;
- pokój i pogoda sumienia oraz pociecha duchowa;
- wzrost sił duchowych do walki ze złem.
Indywidualna i kompletna spowiedź z grzechów ciężkich oraz rozgrzeszenie, stanowią jedyny zwyczajny sposób pojednania się z Bogiem i Kościołem.
Drogę powrotu do Boga nazywamy nawróceniem się od popełnionych grzechów oraz mocne postanowienie poprawy na przyszłość. Źródłem nawrócenia jest nadzieja na miłosierdzie Boże.